Παρέμβαση του Βουλευτή Β' Πειραιά κ. Γιάννη Τραγάκη στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος
Κύριε Αντιπρόεδρε, έχετε τον λόγο.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΡΑΓΑΚΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Θα μπορούσαμε να συζητάμε ώρες γι’ αυτά. Έγινε πάντως μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, ειλικρινά.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΟΥΖΙΝΑΣ: Και έχει και έναν διδακτικό χαρακτήρα.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΡΑΓΑΚΗΣ: Και είναι και φιλοσοφική η συζήτηση. Να μπούμε τώρα λίγο στα πραγματικά γεγονότα, για να ηρεμήσουμε κιόλας.
Έχω την αίσθηση -για να μιλήσω για το κοινωνικό κράτος- ότι εάν οι συνταγματικές ρυθμίσεις μετατρέπονται σε νομοθετικές ρυθμίσεις χωρίς να υπάρχει το αναγκαίο δημοσιονομικό αντίκρισμα, δημιουργούνται αρκετά προβλήματα. Μπορεί να μας οδηγήσει σε δύο δρόμους.
Ο πρώτος δρόμος είναι το δημοσιονομικό και αναλογιστικό, συνήθως ως προς τα ασφαλιστικά ταμεία, αδιέξοδο, είτε λόγω υπερβολικού χρέους, είτε λόγω δημοσιονομικού ελλείμματος, είτε λόγω ανεξέλεγκτης δυναμικής του δημόσιου χρέους, ή το να έχουμε σε ορισμένες περιπτώσεις απόρριψη από τις αγορές, από τους θεσμικούς μας εταίρους.
Ο δεύτερος δρόμος είναι να υποτιμηθεί το Σύνταγμα, να εκληφθεί το Σύνταγμα ως διακηρυκτικό κείμενο κενό κανονιστικού περιεχομένου στο ευαίσθητο πεδίο των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Οπότε καταλαβαίνετε ότι ο μεν πρώτος δρόμος είναι πρόσκαιρος και οδηγεί λίγο αργότερα σε κρίση του κοινωνικού κράτους, ο δεύτερος δρόμος οδηγεί σε υποβάθμιση του κράτους δικαίου. Άρα, πρέπει να προσέξουμε και αυτές τις δύο περιπτώσεις.
Τώρα, θα μιλήσω λίγο για το άρθρο 16. Όπως γνωρίζετε, ήμουν Πρόεδρος στη Συνταγματική Αναθεώρηση του 2006. Από τότε η Νέα Δημοκρατία είχε επιδιώξει την ίδρυση μη κρατικών, ιδιωτικών πανεπιστημίων. Δυστυχώς, η τότε Αντιπολίτευση αντέδρασε και δεν πέρασε η διάταξη και πέρασαν δώδεκα ολόκληρα χρόνια για να έλθουμε πάλι να συζητάμε γι’ αυτό το θέμα.
Αντιληφθείτε ότι αν αυτή η Βουλή, η οποία είναι προτείνουσα Βουλή, δεν στείλει το άρθρο 16 στην επόμενη Βουλή, την αναθεωρητική Βουλή, θα χάσουμε και το 2019-2023, θα μπορούμε μετά από πέντε χρόνια να κάνουμε συνταγματική αναθεώρηση. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν, ότι οι πρώτοι φοιτητές -αν συμφωνήσουμε και ιδρυθούν τα μη κρατικά ιδιωτικά πανεπιστήμια- θα έλθουν να φοιτήσουν μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι πρέπει σε αυτό το θέμα τουλάχιστον να δείξουμε μια συναίνεση και να προχωρήσουμε όλοι μαζί.
Εγώ δεν θα σας φέρω το παράδειγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, που έχει τρία κρατικά και έξι ιδιωτικά πανεπιστήμια, που, όπως γνωρίζετε, τουλάχιστον το 10% του ΑΕΠ προέρχεται από τους φοιτητές και εκεί περίπου, αν δεν απατώμαι, χίλιοι διακόσιοι εκπαιδευτικοί, δηλαδή οι δάσκαλοι ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από την Ελλάδα διδάσκουν στα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Θα σας αναφέρω σαν παράδειγμα τους Τουρκοκύπριους. Ξέρετε τι έκαναν; Έχουν τρία κρατικά πανεπιστήμια και έξι ιδιωτικά. Τα έσοδά τους, το ΑΕΠ, αν δεν απατώμαι, είναι περίπου 1,6.
Το 1 δισεκατομμύριο προέρχεται από τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι αυτό είναι ένα σοβαρό κίνητρο για να μας οδηγήσει στη λύση, ώστε να μπορέσουμε να στείλουμε στην επόμενη Βουλή το άρθρο 16 με ορισμένες προϋποθέσεις. Παραδείγματος χάρη -δεν ξέρω εάν αναφέρθηκε, ίσως από την κ. Χριστοδουλοπούλου, αν δεν απατώμαι, ή χθες από τον κ. Κατρούγκαλου- για να διασφαλίσουμε την υψηλή ποιότητα της παρεχόμενης ανωτάτης εκπαίδευσης, θα πρέπει να προβλέψουμε μια παράγραφο η οποία να αναφέρει ότι οι διδάσκοντες στα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα έχουν τουλάχιστον τα ίδια προσόντα με τους διδάσκοντες στα δημόσια πανεπιστήμια, ώστε να εξασφαλίσουμε τουλάχιστον την ποιότητα της διδασκαλίας, επειδή αυτό ανεφέρθη πάρα πολλές φορές.
Αυτή η ρύθμιση που προσπαθούμε να περάσουμε για το άρθρο 16 νομίζω ότι θα φέρει έναν υγιή ανταγωνισμό. Για παράδειγμα, όποτε ξέρετε στην Κύπρο η Επιτροπή Παιδείας απεφάνθη ότι μετά την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων, η δημόσια εκπαίδευση στην Κύπρο είχε μια τεράστια πρόοδο. Άρα, αυτό είναι ένα κίνητρο, ώστε να μπορούν μέσω του ανταγωνισμού να υπάρχει και βελτίωση στα δημόσια πανεπιστήμια.
Θα ήθελα να αναφερθώ πιο εμπεριστατωμένα, αν μου επιτρέπεται, σε ένα άρθρο το οποίο απετέλεσε και το «μήλο της Έριδος» για τη Συνταγματική Αναθεώρηση του 2006. Θα αναφερθώ στο άρθρο 24, το οποίο έχει ρυθμίσεις τις οποίες, ως μηχανικός εγώ, σας λέω ότι πρέπει να ακολουθήσουμε. Βέβαια, υπάρχει μια απαραίτητη προϋπόθεση που την είχα θέσει εγώ από το 2006, αλλά δεν είχε ολοκληρωθεί. Είναι η ύπαρξη δασολογίου. Πώς είναι δυνατόν να πηγαίνουμε χωρίς δασολόγιο, να κάνουμε τον διαχωρισμό δάσους από δασική έκταση και όλα τα υπόλοιπα; Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα.
Τι είχαμε προτείνει τότε; Είχαμε προτείνει τότε, την 11η Ιουνίου του 1975, δηλαδή μετά την έναρξη του Συντάγματος του ’75, να ισχύσουν όλες οι ρυθμίσεις από εκεί και πέρα. Γιατί; Γιατί ήμασταν στο εξής πρόβλημα: Πηγαίναμε σε αεροφωτογραφίες του 1945, του 1938, του 1947. Αντιλαμβάνεστε ότι υπήρχε ένα τεράστιο πρόβλημα. Να σας αναφέρω μόνο μία περίπτωση; Όπως ανεβαίνουμε τη λεωφόρο Αλεξάνδρας, όλο το αριστερό μέρος που είναι το Πεδίο του Άρεως και όλες οι άλλες περιοχές με τις αεροφωτογραφίες του 1938 ήταν δάσος. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι υπάρχει και κάποια υποκρισία σε αυτό το θέμα. Γι’ αυτό και η ημερομηνία την οποίαν εμείς διαλέξαμε, η 11η Ιουνίου του 1975, νομίζω ότι ανταποκρίνεται σε αυτή την πραγματικότητα.
Όπως είναι γνωστό, το 1975 είναι η πρώτη φορά στην ιστορία των συνταγμάτων που υπήρξαν ρητές διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με αυτό, λοιπόν, είναι η διάταξη του άρθρου 24, παράγραφος 1, όπως επίσης εγώ θα πω ότι είναι και το άρθρο 117, παράγραφοι 3 έως 4. Είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα και αυτό. Είναι μία εκκρεμότητα την οποία πρέπει να επιλύσουμε. Είναι πολλά χρόνια που έχει κρατήσει. Βέβαια, το 2001 στην τότε Συνταγματική Αναθεώρηση έγινε και για πρώτη φορά η χρήση του όρου «αειφόρος ανάπτυξη».
Εδώ έχουμε τώρα δύο πράγματα: Από τη μια μεριά έχουμε την αειφόρο ανάπτυξη και από την άλλη πλευρά έχουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη. Μπορεί να υπάρξει συγκερασμός σε αυτό και για τη βιώσιμη ανάπτυξη και για την αειφόρο ανάπτυξη.
Να σας φέρω πάλι ένα παράδειγμα. Υπάρχουν αποφάσεις, παραδείγματος χάρη του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίες επιτρέπουν ακόμα και σε δάσος ή και σε δασικές εκτάσεις -αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας επανειλημμένες- για οικονομικούς λόγους, όπως για παράδειγμα είναι οι επενδύσεις και συγκεκριμένα τα αιολικά πάρκα. Τα αιολικά πάρκα τα οποία δημιουργούνται και έχουν πάρα πολλά προβλήματα σε ό,τι αφορά αυτόν τον τομέα, υπάρχουν αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που τα έχουν δικαιώσει.
Άρα, και στην πρόταση τη δική μας πολύ σωστά έχουμε βάλει «και για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», διότι λόγω της κλιματικής αλλαγής αντιλαμβάνεστε ότι δημιουργείται ένα τεράστιο πρόβλημα. Το θέμα με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ότι βοηθούν πάρα πολύ στη μη δημιουργία της κλιματικής αλλαγής, η οποία τόσα πολλά μπορεί να επιφέρει. Είδαμε τη μελέτη που λέει ότι αν, παραδείγματος χάρη, σε περίπου εβδομήντα χρόνια έχουμε μία διαφορά δύο βαθμών σε όλο τον κόσμο, θα δημιουργούνται τεράστια προβλήματα, δηλαδή δεν θα υπάρχουν παραθαλάσσιες πόλεις σχεδόν. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι και σε αυτόν τον τομέα εμείς, πρωτοπόροι στη συνταγματική μας αναθεώρηση, αναφέρουμε για πρώτη φορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η αειφόρος ανάπτυξη, λοιπόν, με την οποία πράγματι πρέπει να προστατεύσουμε με όλες μας τις δυνάμεις και το δάσος και τις δασικές εκτάσεις, ξεχωρίζοντας βέβαια και σε αυτόν τον τομέα τα δημόσια και τα ιδιωτικά δάση. Υπάρχουν, παραδείγματος χάρη, περιοχές της χώρας μας όπου υπάρχουν πάρα πολλά ιδιωτικά δάση. Υπήρξαν πολλές προτάσεις τότε στην Αναθεώρηση του 2006 σε ό,τι αφορά τα ιδιωτικά δάση, αλλά δεν μπόρεσε να γίνει τίποτα από αυτά.
Ήθελα να επικεντρωθώ και λίγο στην πρόταση του 2004, τονίζοντας για μια ακόμα φορά τα τεχνικό θέμα των περιπτώσεων, ότι θα πρέπει να εντρυφήσουμε σε καινούργιες αεροφωτογραφίσεις. Τώρα, δόξα τω Θεώ, έχουμε δορυφορικούς χάρτες με κλίμακα 1: 5000 και 1: 50.000, επομένως, έχουμε τη δυνατότητα να δούμε αποκλειστικά εκεί τι υπάρχει, διότι εκεί δημιουργείται το θέμα των καμένων εκτάσεων. Σε καμμία περίπτωση, μα σε καμμία περίπτωση, δεν πρέπει να επιτρέψουμε το παραμικρό σε ό,τι αφορά τις καμένες εκτάσεις.
Εμείς με την πρόταση μας κηρύσσουμε ότι όλες οι εκτάσεις οι οποίες έχουν καεί θα κηρυχθούν αναδασωτέες. Και όχι μόνο θα κηρυχθούν αναδασωτέες, αλλά θα δημιουργηθούν όλες οι προϋποθέσεις εκείνες οι οποίες θα δημιουργήσουν αυτήν την αναδάσωση.
Για να σας φέρω ένα παράδειγμα, πάλι από τεχνικής απόψεως εάν δεν γίνουν αναδασώσεις σε πολλές καμένες μας περιοχές και αν δεν γίνει η λεγόμενη «δενδροδεμάτιση», δηλαδή να κάνουμε δεμάτια με τα δέντρα για να μην απορροφηθούν τα νερά, θα έχουμε μεγάλα προβλήματα σε ό,τι αφορά τις πλημμύρες. Είναι ένα φαινόμενο, το οποίο μας έχει απασχολήσει και είναι ένα θέμα το οποίο μας έφερε πρόσφατα, πριν από ενάμιση χρόνο περίπου, σε δεκαεννέα νεκρούς στην Περιφέρεια της Δυτικής Αττικής. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι αυτά είναι πρακτικά θέματα, τα οποία πρέπει να επιλύσουμε.
Θα πείτε: «Μα, να επιλύσουμε πρακτικά θέματα μέσω της συνταγματικής αναθεώρησης;». Γιατί όχι; Μπορούμε να βάλουμε μέσα στο Σύνταγμα το πλαίσιο εκείνο που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, ώστε να νομοθετήσουμε σωστά.
Όπως θα δείτε στα παρακάτω άρθρα του Συντάγματος, έχουμε και ρυθμίσεις για τη λεγόμενη «καλή νομοθέτηση». Και η καλή νομοθέτηση είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για εμάς, γιατί από την εμπειρία μου τόσα χρόνια εδώ στο Κοινοβούλιο σάς λέω ότι δεν παράγουμε συνήθως καλούς νόμους και πρέπει να φροντίσουμε να έχουμε τη διαδικασία εκείνη και το νομοθετικό πλαίσιο που θα μας επιβάλει την καλή νομοθέτηση.
Με όλα αυτά, τελειώνοντας, θα ήθελα να πω ότι και το κοινωνικό κράτος είναι η πρώτη μας προτεραιότητα και πρέπει όλους τους πολίτες μας να μπορέσουμε να τους βοηθήσουμε σε αυτόν τον τομέα. Είναι, όμως, προτεραιότητά μας και η ίδρυση μη κρατικών ιδιωτικών ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά και η προστασία του περιβάλλοντος μάς ενδιαφέρει όλους.
Σας ευχαριστώ πολύ.